Zwolnienia lekarskie Polaków. Co wiemy po 2022 roku?

W ubiegłym roku lekarze wystawili Polakom o niemal 10 proc. więcej zwolnień chorobowych niż w 2021 r. Miniony rok to 27 mln zaświadczeń lekarskich na łączną liczbę 288,8 mln dni absencji chorobowej.

– Szczególnym miesiącem pod względem wystawionych e-zwolnień był grudzień 2022 roku. Kiedy lekarze wypisali aż 3,2 miliony zaświadczeń lekarskich na łączną liczbę 29 milionów dni absencji chorobowej. W porównaniu z listopadem liczba zaświadczeń lekarskich wzrosła wówczas o 32,2 procent, a liczba dni absencji chorobowej o 19,6 procent. Przy czym powyższe dane dotyczą zwolnień lekarskich wszystkich ubezpieczonych w Polsce. Orzeczonych z tytułu choroby własnej, opieki nad dzieckiem oraz opieki nad innym członkiem rodziny i to nie tylko tych w bazie ZUS. – mówi Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Chodzi zaświadczenia lekarskie ubezpieczonych nie tylko w ZUS ale też w innych organach rentowych z tytułu choroby własnej. Opieki nad dzieckiem oraz opieki nad innym członkiem rodziny.

Ubezpieczeni w ZUS

W 2022 r. liczba zaświadczeń lekarskich wystawionych z tytułu choroby własnej osobom ubezpieczonym w ZUS. Wyniosła 21,8 mln, a liczba dni absencji chorobowej z tych zaświadczeń to 239 mln. Przeciętna długość zaświadczenia to 10,95 dnia. Od kilku lat średni czas przebywania na „chorobowym” skraca się. Dla porównania warto przywołać dane z lat poprzednich. W 2021 r. przeciętnie zwolnienie lekarskie było wystawione na 11,73 dnia, rok wcześniej na 12,36 dnia. Zaś dane za 2019 r. wskazują, że przeciętnie ubezpieczony w ZUS był na zwolnieniu przez 11,99 dnia.

Co ciekawe w porównaniu do 2021 r. Liczba dni absencji chorobowej z tytułu choroby własnej ubezpieczonych w ZUS spadła o 0,4 proc. Liczba zaświadczeń lekarskich wzrosła o 6,7 proc. (w 2021 r. w całej Polsce lekarze wystawili osobom ubezpieczonym w ZUS 20,5 mln zaświadczeń lekarskich z tytułu ich choroby, zaś łączna liczba dni absencji chorobowej w pracy wynikającej z tych zaświadczeń wyniosła 239,9 mln). Wniosek jest taki, że w 2022 r. Polacy chorowali częściej ale minimalnie krócej niż w przeszłości.

Płeć i wiek

W minionym roku ponad połowę, bo 55,5 proc. zaświadczeń z tytułu choroby własnej wystawiono kobietom, a odsetek ten był nieco wyższy niż jeszcze w 2021 r. bo wtedy wynosił 54,8 proc.

Najczęściej na zwolnieniu chorobowym przebywali ludzie w wieku wybitnie produkcyjnym, bo najwyższy odsetek – 27,5 proc. dni absencji chorobowej – odnotowano w grupie wiekowej między 30 a 39 rokiem życia. Wśród pań wyniósł on 31,4 proc. w tym przedziale wiekowym, natomiast w populacji mężczyzn najwyższy odsetek 23,7 proc. dni absencji chorobowej odnotowano w grupie wiekowej 40-49 lat.

Co bolało?

W 2022 r. najczęstszą przyczyną chorobową absencji były:

• choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej – 16,4 proc. ogółu liczby dni absencji (39,1 mln dni absencji chorobowej),
• ciąża, poród i połóg – 15,7 proc. (37,5 mln dni),
• choroby układu oddechowego – 14,2 proc. (34,0 mln dni),
• urazy,   zatrucia   i   inne   określone   skutki   działania    czynników   zewnętrznych  – 
  13,3 proc. (31,7 mln dni),
• zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania – 10,0 proc. (23,8 mln dni).

Wśród przyczyn absencji chorobowej w minionym roku na czoło wybijają się choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej. W porównaniu z 2021 r. liczba dni absencji chorobowej z tego tytułu spadła o 0,1 pkt procentowego. Spadek o 0,5 pkt procentowego nastąpił również w odniesieniu do liczby dni absencji chorobowej w związku z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania, a o 1,3 pkt procentowego w przypadku chorób związanych z ciążą, porodem i połogiem. Jednocześnie widoczny jest wzrost o 2,6 pkt procentowego liczby dni absencji w przypadku chorób układu oddechowego. 

Warto podkreślić, że ranking jednostek chorobowych powodujących niezdolność do pracy w 2022 r. (w kontekście liczby dni absencji chorobowej) kształtował się odmiennie w zależności od płci.
Wśród mężczyzn najdłuższą absencję powodowały ostre zakażenie górnych dróg oddechowych o umiejscowieniu mnogim lub nieokreślonym, zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych, bóle grzbietu oraz ostre zapalenie nosa i gardła. Na 14 miejscu wśród dolegliwości u mężczyzn znalazł się COVID-19.

U pań najdłuższą absencję chorobową z tytułu choroby własnej powodowały opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciążą, ostre zakażenie górnych dróg oddechowych o umiejscowieniu mnogim lub nieokreślonym, reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne oraz zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych. W zestawieniu jednostek chorobowych powodujących najdłuższą absencję chorobową kobiet, COVID-19 znalazł się na 11.

Zwolnienia covidowe

W 2022 r. zarejestrowano 582,5 tys. zaświadczeń lekarskich wystawionych z tytułu jednostki chorobowej COVID-19, na łączną liczbę 3 650,9 tys. dni absencji chorobowej.