Twarzą w twarz / Tváří v tvář

Nasi południowi bracia Słowianie są blisko z nami już od czasów „matki chrzestnej Polaków” czyli Dobrawy, żony Mieszka I, matki jednego z najważniejszych polskich władców – Bolesława Chrobrego oraz jego siostry Świętosławy – królowej Szwecji, Danii i Anglii. Dziś po ponad 1053 latach współistnienia Czesi to dla nas Karel Gott, Helena Vondraćkova, Jaromir Nohavica czy Vaclav Havel. Miłośnicy literatury pomyślą – Jaroslav Hašek, Bohumil Hrabal, Milan Kundera, a kinomaniacy – Miloš Forman czy Petr Zelenka. Natomiast folkloryści skojarzą: Czesi – dechovka,czyli orkiestra dęta grająca marsze i poleczki.

Czas ten obraz uczynić trójwymiarowym i dowiedzieć się nieco więcej o sobie nawzajem. Ponieważ naszą pasją jest właśnie historia, postawiliśmy sobie pytania o to, jak nasze dzieje można zestawić z czeskimi. Historię związaną z postrzeganiem przez oba narody „ducha bojowego”. Skonfrontujemy dwóch bohaterów bitwy pod Grunwaldem: Zawiszę Czarnego z czeskim najemnikiem Janem Žižką z Trocnova, późniejszym  bohaterem wojen husyckich, genialnym taktykiem i dowódcą. Czy historię polsko-czeskich relacji można potraktować z przymrużeniem oka? Jakby to ujął dobry wojak Szwejk: „Każdy omylić się może, a może się omylić tym bardziej, im bardziej o czymś rozmyśla”. Opowiemy o czeskiej píšt’aly, protoplaście pistoletu, Czechach, biorących udział w Powstaniu Styczniowym, ale i tych unikających służby wojskowej, z symbolem pacyfizmu – Szwejkiem. Będzie o męstwie i bohaterstwie Josefa Františka, naszego wspólnego asa powietrznego dywizjonu 303.

Między Polakami a Czechami funkcjonuje odmienne wyobrażenie własnego bohaterstwa – mówią zarówno czechofile jak i polonofile, którzy zwykle opatrują to ironicznym komentarzem. Znany w Polsce czeski bard Jarek Nohavica to potwierdza. Chociaż od wydania pierwszej powieści Jaroslava Haška, w której pojawia się Szwejk, minęło juz 98 lat, postać ta nadal bawi, uczy i wzrusza kolejne pokolenia. Robiąc film dokumentalny o naszych południowych sąsiadach, nie mogliśmy nie zaprosić wielkiego znawcy Czech oraz miłośnika Józefa Szwejka czyli redaktora Leszka Mazana. Nie tylko zgodził się wystąpić w naszym filmie, ale również zaszczyci nas swoją obecnością na premierowym pokazie. W filmie dokumentalnym „Twarzą w twarz / Tváří v tvář” będziecie mogli zobaczyć niezwykłych rycerzy z Opolskiego Bractwa Rycerskiego i zaprzyjaźnionego bractwa z Jesenika. Drużyny przybędą na premierowy pokaz. Podobnie jak konsultant naukowy dokumentu dr hab. prof Wydz. Historii UO Marek Białokur, specjalizujący się w historii polsko-czesko-słowackiej XIX i XX wieku. Premierowy pokaz odbędzie się 27 września br. O godz. 18.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu. Będzie się działo! 

Zadanie publiczne współfinansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie Forum Polsko-Czeskie 2019.